بازار تاریخی و زیبای خوی روزگاری یکی از مراکز تجارت پررونق دیار آذربایجان بوده است چرا که این شهر بر سر راه های معروف و مهمی همچون مکه یولی(راه مکه)، جاده ابریشم، مسیر دسترسی به جلفا و ... بوده است. بازار تاریخی خوی بنایی زیبا و منحصربفرد است که از دوران صفویه برجای مانده است. بازار دارای پلانی مستطیل شکل است و از راسته ها، چهارسوها و سراهای متعدد و بزرگی تشکیل شده است. به نظر می رسد بازار خوی در ابتدا دارای گستره وسیع تری بوده است که متاسفانه با گذر زمان بخش هایی از بازار دچار دخل و تصرف شده است اما آنچه که باقی است نشانگر بازاری با معماری منحصربفرد بدون تزئینات چشمگیر است.
به نظر می رسد بنای اولیه بازار در دوره شاه طهماسب صفوی پایه گذاری شده است اما در دوره های زندیه، افشاریه و قاجاریه نیز قسمت های مختلفی به بازار افزوده شده و تغییراتی در آن حادث شده است. عباس میرزا نایب السلطنه در دوره قاجار دستور ساخت بخش های مختلفی را در بازار پر رونق خوی آن روزها صادر کرده است. این بازار راسته های متعدد و سرپوشیده ای دارد که از میان آن ها می توان به راسته فرش فروش ها، دوشاب چی، خرازها، مسگرها، زرگرها، بورکچی بازرف حاجی بابا و .. اشاره کرد. بنابر خاطرات برخی سایحان و گردشگران اروپایی بازار آجری خوی در ردیف زیباترین بازارهای ایران قرار داشته است که اگرچه دارای تزئینات معمول کاشیکاری یا گچ بری نیست اما از هندسه منحصربفردی برخوردار است.
کف بازار در سال های اولیه ساخت بازار سنگ فرش بوده است و زیباترین بخش های آن نیز چهارسوق های بازار است که دارای نظمی منحصربفرد در ساخت و طراحی است. چهارسوق های بازار با هنر آجرچینی خاصی که کشه چینی نامیده می شود آراسته شده است. این بازار تاریخی دارای سیستم لوله کشی آب بوده که درست از وسط بازار عبور می کرده است و سیستم فاضلاب آن نیز در ردیف قدیمی ترین سیتم های فاضلاب ایران قرار می گیرد. این بازار نیز به سان اغلب بازارهای ایرانی دارای کاروانسراها، حمام ها و مساجد تاریخی بسیاری بوده است که از جمله آن ها می توان به ائل حمامی، مسجد ملاحسن، کاروانسرای کشمش چیلار، کاروانسرای خان، مسجد حاج بابا و ... اشاره کرد. دروزاه سنگی یا قالا قاپیسی هم که تنها بازمانده شهر تاریخی خوی است نیز در ضلع جنوبی بازار قرار گرفته است.
