رتبه قله دماوند در جهان
دماوند کوهی بلند در شمال ایران است ارتفاع ۵۶۱۰ متری دارد که از آن با عنوان بلندترین آتشفشان آسیا و خاورمیانه یاد شده است و ارتفاع آن تا حدی است که رتبه دوازدهم در میان قله های جهان را تصاحب کرده است.
قله دماوند کجاست؟
قله زیبا و بزرگ دماوند در لاریجان شهرستان آمل در استان مازندران قرار دارد دماوند از تهران قم و ورامین قابل رویت است قله بلند دماوند در اساطیر و متنهای ادبی و شعر شاعران هم دیده می‌شود آنجایی که آرش کمانگیر برای تعیین مرز بین ایران و توران بر فراز دماوند می‌رود و جانش را در راه میهن و وطنش فدا می کند
در شاهنامه فریدون ضحاک خبیث را در غاری در دماوند به بند می کشد همچنین در تاریخ بلعمی محل زندگی کیومرث را کوه دماوند عنوان کرده‌اند.
دماوند را می توان در قصیده ای از ناصرخسرو قصیده ای از خاقانی و گرشاسپ نامه از اسدی طوسی و منظومه ویس و رامین از فخرالدین اسعد گرگانی مشاهده کرد و همه ما با شعر ملک الشعرای بهار آشنایی داریم آنجایی که می گوید
ای دیو سپید پای دربند ای گنبد گیتی ای دماوند
اگر قصد صعود به قله دماوند رادارید دشت شقایق را از دست ندهید دامنه این کوه در ارتفاع ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متری پوشیده از شقایق های سرخ رنگی است که در دنیا منحصر به فرد است نام های شقایق لار و رینه در کتاب های معتبر گیاه شناسی جهان به ثبت رسیده است هم چنین عنوان گیاهان دارویی این منطقه در این کتاب‌ها دیده می شود.
از قسمت های دیگری که نباید از دست بدهید آبشار یخی دماوند است که در ارتفاعات ۵۱۰۰ متری جبهه جنوبی کوه دماوند قرار دارد ارتفاع این آبشار بین ۷ تا ۱۲ متر اعلام شده و قطر آن سه متر است
این آبشار هیچ‌وقت ذوب نمی شود مگر در فصل تابستان درهنگام ظهر که دمای آن بالای صفر می‌رسد. در این هنگام آبباریکه ای ایجاد می‌شود که با غروب آفتاب دوباره منجمد می‌شود
صعود به قله دماوند
ابودلف خزرجی اولین کسی است که ادعای فتح قله دماوند را دارد توصیفات او از دماوند در سفرنامه او در سال ۲۹۲ هجری به چشم می‌خورد پیشنهاد می‌شود برای صعود به این قله باشکوه به تهران یا شهر دماوند بروید البته خوب است بدانید که دو شهر رینه و گزنگ در نزدیکی این کوه قرار دارد.
برای فتح قله دماوند، مسیرهای گوناگونی وجود دارند که شناخته‌شده‌ترین آن‌ها این جبهه‌ها هستند:
جبهه شمالی؛ مسیر صعود این جبهه از میان دو یخچال سیوله (سمت راست) و دوبی سل (سمت چپ) صورت می‌گیرد. مسیر شمالی از سنگ بزرگ واقع در جنوب غربی روستای ناندل آغاز می‌شود.
این مسیر دو جان‌پناه در ارتفاع‌های ۴۰۰۰ متر معروف به جان‌پناه۴۰۰۰ و ۴۷۰۰ متر (معروف به جان‌پناه ۵۰۰۰) دارد. ابتدای مسیر دشت ناندل است و مسیر قبل و بعد از جان‌پناه ۵۰۰۰ با دست به سنگ همراه است. این مسیر به غیر از گوسفند سرای ابتدایی آب آشامیدنی ندارد و در قسمت‌های پایانی شیب زیادی دارد که منجر به سنگینی کوله و سختی صعود است
جبهه شمال شرقی؛ مسیر شمال شرقی به نسبت مسیرهای دیگر طولانی‌تر است. این مسیر از روستای حاجی دلا در شمال قله آغاز می‌شود و پس از عبور از گوسفند سرا و دشت چمن به جان‌پناه تخت فریدون می‌رسد و پس از جان‌پناه تخت فریدون با تراورس یخچال عروسکا در انتهای مسیر با یال شمالی یکی می‌شود و به قله می‌انجامد. برگشت از مسیر شمال شرقی معمولاً به علت وجود شن اسکی بزرگ از سمت روستای گزنه و منطقه استله سر انجام می‌گیرد
جبهه غربی؛ مسیر غربی از پارکینگ در ارتفاع حدود ۳۴۰۰ متر آغاز می‌شود و پس از حدود ۳ ساعت کوهپیمایی به پناهگاه سیمرغ می‌رسد و با ادامه مسیر بر روی یال غربی به قله منتهی می‌شود. در پناهگاه سیمرغ آب وجود دارد و شیب انتهای مسیر غربی به نسبت زیاد است
جبهه جنوبی؛ از سمت جنوب شرقی کوه. پلور، رینه، گوسفندسرا و بارگاه سوم در این مسیر قرار می‌گیرند. رایج‌ترین و پرترددترین مسیر صعود به دماوند مسیر جنوبی است. کوهپیمایی این مسیر از مکانی موسوم به دوراهی آغاز می‌شود که در آن راه خاکی به سمت مسجد، از مسیر آسفالت وصل‌کننده پلور و رینه جدا می‌شود. پس از عبور از مسجد و گوسفندسرا به بارگاه سوم می‌رسد و پس از آن با صعود از یال مستقیم جنوبی و عبور از کنار آبشار یخی به تپه گوگردی و در نهایت قله می‌انجامد. پاکوب‌های این مسیر به علت تردد بالا بسیار واضح و همچنین درگیری با سنگ در این مسیر وجود ندارد
آسان‌ترین این مسیرها جبهه جنوبی و سخت‌ترین آن‌ها جبهه شمالی است. سه جبهه شمالی، جنوبی و شمال شرقی در نزدیکی روستاها قرار گرفته‌اند و همچنین همگی دارای جان‌پناه در میان راه هستند.
در مسیر جنوبی، آبشار یخی وجود دارد این آبشار با قرار داشتن در ارتفاع ۵۱۰۰ متری، از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفع‌ترین آبشار منطقه خاورمیانه است.
پناهگاه‌های موجود در مسیر فتح دماوند
تاکنون ۷ جان‌پناه و پناهگاه در مسیرهای اصلی فتح قله دماوند ساخته شده‌است که عبارتند از
مسجد صاحب الزمان که در سال ۱۳۷۱ و در ارتفاع ۳۰۰۰ متری یال جنوبی ساخته شده‌است.
جان‌پناه بارگاه سوم (قدیم) که در سال ۱۳۴۶ و در ارتفاع ۴۲۰۰ جبهه جنوبی ساخته شده‌است. این پناهگاه به علت سقوط بهمن در زمستان سال ۱۳۵۱ از بین رفت و پس از یک سال، بنای سنگی جایگزین آن شد. در پیرامون آن مکان‌هایی برای چادر زدن آماده شده‌است.
پناهگاه بارگاه سوم (جدید) که در سال ۱۳۸۷ و حدود ۵۰ متر بالای جان‌پناه قدیم (بارگاه سوم) در یال جنوبی ساخته شده‌است. این پناهگاه شامل اتاق‌های کمک‌های اولیه، انبار کوله، انبار عمومی، غذاخوری، آشپزخانه، ظرفشویی کوهنوردان، اتاق مدیریت، اتاق خواب عمومی، اتاق خواب اختصاصی و سرویس بهداشتی عمومی است.
پناهگاه سیمرغ که در سال ۱۳۷۴ و در ارتفاع ۴۲۰۰ متری جبهه غربی ساخته شده‌است.
جان‌پناه تخت فریدون که در سال ۱۳۵۵ و در ارتفاع تقریبی ۴۴۰۰ متری از یال شمال شرقی ساخته شده‌است.
جان‌پناه فلزی ۴۰۰۰ که در سال ۱۳۶۰ و در ارتفاع ۴۰۰۰ متری یال شمالی ساخته شده‌است.
جان‌پناه فلزی ۵۰۰۰ که در ارتفاع ۴۶۳۰ متری یال شمالی ساخته شده‌است ولی معروف به جان‌پناه ۵۰۰۰ است.
به علاوه قرارگاه‌های کوهنوردی پلور در جبهه غربی و رینه در جبهه جنوبی تسهیلاتی مانند وسیله رفت‌وآمد تا پای صعود، امکان شب‌مانی و راهنمای کوهنوردی ارائه می‌دهد
بهترین فصل برای صعود قله دماوند چه فصلی است؟
فصل بهار از ابتدای فروردین تا اواخر اردیبهشت قله‌دماوند به شدت طوفانی با بارش برف همراه است و برای صعود بسیار خطرناک است
بهترین و جذاب ترین زمان برای فتح قله دماوند از اواسط خرداد ماه تا اوایل شهریور است در این ماه ها پایداری نسبی هوا وجود دارد و سرسبزی و طراوت منطقه و وجود آب فراوانو منظره چرای گوسفندان باعث جذابیت کوه دماوند می شود از اواخر تیرماه تا اوایل مهر دماوند دارای هوایی پایدار و برف کم است به‌گونه‌ای که سیاهی دامنه کوه به چشم می خورد.
در فصل زمستان دمای ارتفاعات قله دماوند به ۶۰ درجه زیر صفر می رسد دماوند از اوایل مهرماه تا پایان اسفند ماه دارای هوایی طوفانی است که دامنه آن پوشیده از حجم عظیم و برتر است و در این ماه ها در کوه دماوند آب جاری پیدا نمی شود.
نخستین اثر طبیعی ملی
دماوند در تاریخ ۱۳ تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملی قرار گرفت
در تقویم ایران شب سیزدهم تیرماه را روز ملی دماوند نامیده‌اند. در این روز کوهنوردان ایران در دامنه‌های قله دماوند در شهر رینه لاریجان شهرستان آمل دورهم جمع میشوند و جشن زیبای را برگزار می‌کنند.
همچنین در سال ۱۳۹۱ موسیقی ملی دماوند با صدای سالار عقیلی خواننده مشهور ایران رونمایی شد.
یخچال طبیعی
کوه دماوند دارای هفت یخچال طبیعی است:
یخچال سیوله (جبهه شمالی)
یخچال دوبی سل (جبهه شمالی)
یخچال عروسک‌ها (جبهه شمالی)
یخچال دره بخار (شمال شرقی)
یخچال خور تاب سر
یخچال شمال غربی
یخچال غربی
آیا آتشفشان دماوند فعال است؟
تحقیق در مورد قله دماوند
دانشمندان دماوند را کوه آتشفشان نیمه فعال می دانند اولین فوران آن نزدیک به دو میلیون سال پیش برمی‌گردد وآخرین فوران آن ۳۸ هزار و ۵۰۰ سال پیش البته امکان فعال شدن آن پابرجاست قطر دهانه آتشفشانی دماوند ۴۰۰ متر است که پوشیده از برف و یخ می باشد.
