اسدالله علم

زندگی نامه

نام پدر:  محمدابراهیم خان علم    نام همسر: ملک تاج     نام فرزندان: ناز- رودابه

امیر اسدالله علم از جمله معروفترین و ماندگارترین چهره های سیاسی عصر پهلوی دوم (محمدرضا شاه) بشمار می رود. او در طی سال های 1341 تا 1342 بعنوان نخست وزیر ایران و در سال های 1345 تا 1356 بعنوان وزیر دربار فعالیت کرده، ایجاد انجمن‌های ایالتی و ولایتی از مهمترین فعالیت های وی در دوران نخست وزیریش بود. همچنین خدماتی چون دادن حق رای به زنان و تشکیل کنگره آزاد از جمله کارهای بزرگ او بشمار می رفت. اسدالله علم فرزند محمد ابراهیم خان علم و از طایفه ی علم خزیمه که از قدیمی ترین طوایف خراسان بشمار می رود، می باشد.

اسدالله علم، پس از سپری کردن دوران کودکی جهت کسب تحصیل وارد مدرسه شوکتیه بیرجند شد و از دانشکده کشاورزی کرج فارغ التحصیل گردید، وی علاوه بر آن از معلمان خصوصی جهت فراگیری خط انشاء، ادبیات فارسی نیز بهره می برد. پدرش (محمد ابراهيم شوكت الملك) نوطلب بود و علاقه زیادی به هنر و ادبیات داشت بصورتی که با شاعران و هنرمندان برجسته زمانش مانند کمال الملک (نقاش)، میرزاده عشقی (شاعر، نویسنده، روزنامه نگار و نمایشنامه نویس) و ایرج میرزا (شاعر) ارتباط نزدیکی داشت.

از نظر وضعیت مالی، علم در وضعیت بسیار عالی قرار داشت و دارای املاک فراوانی در استان های سیستان و بلوچستان، فارس و خراسان بود، همچنین درآمد قابل توجهی را از کشاورزی بدست می آورد، بیشترین زعفران ایران متعلق به علم بود. وی از دوستان بسیار نزدیک و محرم راز شاه بشمار می رفت و نفوذ زیادی بر روی شاه داشت، این میزان نفوذپذیری بگونه ای بود که براحتی می توان وی را از موثرترین مسئولان حکومت شاه پهلوی نامید.

ازدواج اسدالله علم

در سال 1318 اسدالله علم به پیشنهاد رضا شاه با دختر قوام‌الملک شیرازی با نام ملک تاج ازدواج کرد و صاحب دو فرزند دختر شد. رضا شاه علت پیشنهادش را فامیل شدن با او بیان کرد، زیرا اشرف پهلوی نیز عروس آن ها بود. ازدواج اسدالله علم با ملک تاج موجب شد، او وارد دربار شود و با محمدرضا پهلوی آشنا گردد. در سال 1320 اشرف پهلوی پس از خارج شدن از ایران فرصت را غنیمت شمرد و از همسرش جدا شد. طلاق آن ها موجب قطع شدن روابط علم نیز با دربار گردید.

همانطور که گفتیم اسدالله علم تحصیلاتش را در کرج به پایان رساند، در اواخر دوران تحصیلش بود که ارتش سرخ شهر کرج را اشغال کرد، وی برای اتمام تحصیلش در کرج ماند و همسر خود را به تهران فرستاد. پس از پایان تحصیلات، همراه همسرش جهت کمک به پدرش و بررسی املاک خانوادگی به بیرجند رفت. او در سال های 1323 و 1326 صاحب دو فرزند دختر به نام های رودابه و ناز شد.

یادداشت های اسدالله علم

یادداشت های علم در کتابی با نام یادداشت های علم شامل هفت جلد فارسی و دو جلد خلاصه انگلیسی به چاپ رسیده است. این هفت جلد به اصرار خانواده علم و توسط علینقی عالیخانی (وزیر و مشاور اقتصاد ایرانی) ویراستاری شده است. این یادداشت متعلق به اولین روز اردیبهشت، سال 1346 می باشد، به علت نزدیکی وی با خاندان پهلوی دارای اهمیت تاریخی بسیار بالاییست.

سال های پایانی و مرگ

در آبان ماه 1356 بود که اسدالله علم متوجه بروز علائمی در سلامتش شد، او به بیماری سرطان مبتلا شده بود. مدتی را به استراحت پرداخت، اما در آبان ماه بدنش دچار خونریزی داخلی گردید، بنابراین وی را برای ادامه درمان به تهران و سپس به پاریس بردند، پس از گذشت مدتی به ایران بازگشت. مجددا در دی ماه این سال در بیمارستان پاریس بستری گردید و چندین عمل بر روی وی انجام شد، اما بهبودی در او حاصل نمیشد، بنابراین او را در یکی از بیمارستان های آمریکا، شهر نیویورک بستری کردند. وی در 25 فروردین سال 57، در حالی که تنها در حدود پنج ماه از مرگ دوست عزیز و دیرینه اش، منوچهر اقبال میگذشت، در بیمارستان نیویورک از دنیا رفت.

محل دفن و آرامگاه

اسدالله علم روز پس از مرگش در نیویورک به تهران منتقل گردید و روز یکشنبه 27ام فروردین در مقبره ی خانوادگیش، رواق حاتم خانی در حرم مطهر امام رضا (ع) او را دفن کردند.

مسیر دسترسی به آرامگاه

آدرس: استان خراسان رضوی- شهر مشهد- حرم امام رضا (ع) - آرامگاه خانوادگی خاندان علم، رواق حاتم خانی