مشهور به
بزرگمهر قائنی
محل دفن
قاین
تخصص
شاعر حکیم - ادیب سیاست‌مدار
محل تولد
قاین
دوره
سلطان محمود غزنوی

زندگی نامه بوذرجمهر قائنی

قسیم بن ابراهیم بن منصور از بزرگان قائنات و مشهور به بزرگمهر و یا بوذرجمهر قائنی می باشد، وی در دربار سلطان مسعود غزنوی (پسر سلطان محمود غزنوی) خدمت می کرده و شاعر، حکیم و سیاست مدار  قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هـ.ق است.به گفته برخی از روایات وی همان وزیر انوشیروان (بزرگمهر حکیم) می باشد.

سلطان مسعود غزنوی به مدت یازده سال حکمرانی کرد، که البته براساس وصیت پدرش پسر دیگرش محمد باید بجانشینی میرسید، اما مسعود غزنوی برادرش را کور ساخت و خود به تخت نشست. بوذرجمهر نیز پس از فوت محمود غزنوی برای سلطان مسعود خدمت می کرد که این امر تا اواخر بقای حکومت غزنویان ادامه داشت.

در حال حاضر نوادگان بوذرجمهر قائنی، با نام نوری ابوذری، در شهر قائن سکونت دارند که پسوند ابوذری در نام خانوادگی آن ها برگرفته از نام بوذرجمهر است.

 

آثار بوذرجمهر قائنی

بوذرجمهر به زبان های عربی و فارسی مسلط بوده و به هر دو زبان اشعار و قصیده های را سروده است، که از مشهورترین این آثار می توان قصیده بهاریه را نام برد

مثالی از اشعار عربی (تازی) بوذرجمهر قائنی:

لقد حال دون الورد برد مطاول                                کان سعود اغیبت فی مناحس

و حجب فی الثلج الربیع و حسنه                             کما اکان فی بیض ،فراخ الطواوس

 

حکایت های بوذرجمهر

از این حکیم بزرگ حکایت های بسیار زیبا و عبرت آموزی نقل شده که ما در اینجا به بیان یکی از این حکایت ها اکتفا می کنیم.

" روزی بوذرجمهر را به دستور انوشیروان که از او خشمگین و عصبانی شده بود، در اتاقی تاریک زندانی کردند. پس از گذشت چند روز انوشیروان تصمیم گرفت که از احوال بوذرجمهر آگاه شود، بنابراین فردی را فرستاد که برایش خبر از احوال بوذرجمهر بیاورد. فرستنده انوشیروان بوذرجمهر را برخلاف تصورش بسیار شاد و امیدوار دید، علت این حال خوش را از او پرسید، بوذرجمهر در پاسخ به او گفت: از معجونی که 6 ترکیب دارد هر روزه استفاده می کنم. فرستاده که از پاسخ انوشیروان متعجب شده بود پرسید: این معجون چیست؟

بوذرجمهر گفت: ترکیب اول آن که ‏ «توکّل بر خداست »، ترکیب دوم « آنچه مقدر است، خواه و ناخواه رخ مى‏ دهد و بى تابى در برابر آن، مشکلى را حل نخواهد کرد»، ترکیب سوم، « صبر و شکیبایى بهترین چیزى است که در آزمون‏هاى الهى به کمک انسان مى ‏شتابد»، ترکیب چهارم «صبر است، که اگر صبر نکنم، چه کنم؟ که در بی صبری جز هلاک خود چیزی نیست»، ترکیب پنجم «همیشه از مشکلى که من دارم، مصائب و مشکلات ، بدتری نیز وجود دارد؛ خدا را شکر که در آنها گرفتار نشدم »، ترکیب ششم « این است که همیشه از این ستون تا به ستون دیگر فرج است»

فرستنده، گفته های بوذجمهر را برای انوشیروان بیان کرد، وی نیز او را با احترام آزاد نمود.


سال های پایانی و مرگ

همانطور که گفتیم  بوذرجمهر در دربار سلطان مسعدود خدمت می کرد، وی از پایتخت غزنه در اواخر حکمرانی غزنویان به قائن آمد و بعد از گذشت مدتی در آنجا از دنیا رفت.


محل دفن و آرامگاه

آرامگاه این حکیم بزرگ در دامنه کوه ابوذر قرار دارد. این آرامگاه با ظاهری چلیپایی چشم نواز، متعلق به قرن 6و7 هجری می باشد. این بنا ساخته شده از گچ، سنگ و آجر است. در نزدیکی این آرامگاه درختی قرار گرفته، که نزدیک به هفتصد سال عمر دارد و زیبایی این آرامگاه را دو چندان کرده است.

آرامگاه بوذجمهر قائنی دارای چهار ایوان بوده، در بالای آن ها گنبدی با گچکاری بسیار زیبا قرار گرفته است.

این منطقه گردشگری به وسعت 509هکتار از سمت جنوب در شرق جاده قاین، بیرجند تا انتهای پارک جنگلی قهستان، از سمت شرق و جنوب شرقی به قلعه کوه و کوه البرز ادامه یافته است.

این آرامگاه با شماره 2759 جزو آثار ملی ایران به شمار می رود و بعنوان یکی از جاهای دیدنی قائن از آن یاد می شود. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران نیز آن را تحت حفاظت خود قرار داده است.

 

مسیر دسترسی به آرامگاه

آدرس: استان خراسان جنوبی، ۵ کیلومتری جنوب شهر قاین، دامنه‌ کوه ابوذر


زمان و هزینه بازدید ارامگاه

زمان بازدید: مدت زمان بازدید در حدود 2ساعت است.

ورودی: هزینه بازدید از این مکان رایگان می باشد.