اندازه‌گیری مدت زمان لخته شدن خون برای جلوگیری از خونریزی با آزمایش پروترومبین انجام می‌شود. آزمایش PT به منظور بررسی فاکتور‌های انعقادی خون تجویز می‌شود تا پزشک بداند آیا خون در زمان مناسبی لخته می‌شود یا خیر. اگر پزشک برای شما آزمایش PT تجویز کرده است یا اینکه این فاکتور در آزمایش شما غیر نرمال است، ادامه مطالب را دنبال کنید.
منظور از زود لخته شدن خون چیست؟
هرگاه دچار بریدگی می‌شوید، بدن به سرعت وارد عمل شده تا خونریزی را کنترل کند. سلول‌هایی به نام پلاکت به سمت محل بریدگی حرکت می‌کنند تا خونریزی را کاهش دهند. در این موقع پروتئین‌هایی با نام فاکتور‌های انعقادی تولید می‌شوند که یک لخته خون را تشکیل می‌دهند تا ضمن متوقف شدن خونریزی محل بریدگی بهبود پیدا کند.
این حالتی است که معمولاً پس از بریدگی رخ می‌دهد و زود لخته شدن خون اتفاق می‌افتد. اما اگر خونریزی شدید دارید یا زمانی که نباید دچار لخته شدن خون می‌شوید ممکن است با فاکتور‌های انعقادی مشکل داشته باشید. برای تولید لخته خون قوی نیاز است تا پروتئین‌های پلاسما یا عوامل انعقادی خون با یکدیگر عمل کرده و ماده‌ای به نام فیبرین را تولید کنند تا محل زخم را ببندد.
آزمایش PT چیست؟
آزمایش زمان پروترومبین با استفاده از نمونه‌های خون با هدف اندازه‌گیری سرعت لخته شدن خون استفاده می‌کند که این آزمایش به نام PT شناخته می‌شود. در واقع مدت زمان تشکیل لخته را در نمونه خون اندازه می‌گیرد. PT در آزمایش خون چیست؟ پروترومبین پروتئینی است که کبد در تولید آن نقش اساسی دارد. این فاکتور یکی از چندین ماده تأثیر‌گذار بر لخته شدن خون یا انعقاد است. عوامل انعقادی در هنگام بریدگی با یکدیگر همکاری می‌کنند و لخته خون را تشکیل می‌دهند تا از خونریزی جلوگیری کنند.
سرعت لخته شدن خون بسته به میزان و تعداد فاکتور‌های انعقادی خون و عملکرد صحیح آن‌ها بستگی دارد. در صورتی که خون به آهستگی لخته می‌شود، ممکن است پس از وارد شدن آسیب، خونریزی زیادی داشته باشید این در حالی است که اگر خون شما با سرعت لخته می‌شود ممکن است این لخته‌ها وارد شریان‌ها یا سیاهرگ‌ها شده و در نهایت حمله قلبی به وجود آید.
هموفیلی یکی از انواع اختلالات خونریزی است که باعث می‌شود بدن فاکتور‌های انعقادی خون را به اشتباه و یا اصلاً تولید نکند. علائم اختلال خونریزی شامل موارد زیر است:
· کبودی آسان
· خونریزی که حتی بعد از اعمال فشار به زخم متوقف نمی‌شود
· داشتن دوره‌های قاعدگی سنگین و دردناک
· وجود خون در ادرار
· متورم شدن مفاصل همراه با درد
· خونریزی بینی
آزمایش PT کمک می‌کند تا علت خونریزی یا اختلالات لخته شدن شناسایی شود. علاوه بر این بررسی می‌کند که آیا از دارویی که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند، دارای عملکرد مناسبی دارد یا خیر؟
چرا آزمایش PT تجویز می‌شود؟
آزمایش PT معمولاً برای موارد زیر توسط پزشک معالج تجویز می‌شود:
· بررسی علت لخته شدن خون به صورت غیر طبیعی
· پیدا کردن علت خونریزی غیر معمول
· بررسی عملکرد لخته شدن خون قبل از جراحی
· بررسی کردن مشکلات کبدی
آزمایش PT معمولاً همراه با آزمایش PTT انجام می‌شود که این تست به بررسی مشکلات لخته شدن خون می‌پردازد.
اگر به صورت منظم داروی رقیق‌کننده خون (وارفارین) مصرف می‌کنید، ممکن است به انجام این آزمایش نیاز داشته باشید. در واقع این تست موجب می‌شود اطمینان پیدا کنید که دوز مناسب را مصرف می‌کنید. در صورتی که وارفارین مصرف نمی‌کنید، هنگام مواجه شدن با علائم خونریزی یا اختلال لخته شدن ممکن است پزشک آزمایش PT را تجویز کند.
علاوه برا این اگر برای جراحی آماده می‌شوید نیاز است تا آزمایش مدت زمان لخته شدن خون را انجام دهید. این کار موجب می‌شود مطمئن شوید که خون شما به طور طبیعی لخته می‌شود، این کار باعث می‌شود که خون زیادی در طول عمل ار دست نمی‌دهید.
علائم اختلال خونریزی و لخته شدن خون عبارتند از:
· احساس درد پا یا بروز حساسیت در این ناحیه
· متورم شدن پا‌ها
· قرمز شدن پا‌ها
· بروز مشکلات تنفسی
· سرفه کردن
· درد ناحیه قفسه سینه
· تسریع ضربان قلب
شرایط انجام آزمایش PT
آزمایش PT از جمله تست‌های بسیار ایمن و بی‌خطر است، نیازی به تمهیدات خاصی قبل از دریافت نمونه خون ندارد. با این وجود اگر جزء افرادی هستید که معمولاً خون آن‌ها لخته می‌شود، مسئولین آزمایشگاه تدارکات لازم برای خونریزی بیش از حد را در نظر خواهد گرفت.
در برخی موارد نیاز است تا در صورت مصرف دارو‌های رقیق‌کننده مانند آسپرین، هپارین، آنتی هیستامین و ویتأمین C که می‌تواند بر روی نتایج تأثیر منفی داشته باشد، استفاده کردن از آن‌ها را به عقب بیاندازید.
میزان نرمال PT در آزمایش خون
انجام آزمایش PT نشان می‌دهد که چند ثانیه طول می‌کشد تا خون شما لخته شود. نتیجه نرمال و طبیعی معمولاً بین ۱۰ تا ۱۴ ثانیه است که مدت زمان بالاتر از آن به معنای آن است که خون شما بیشتر از حد طبیعی لخته می‌شود و این می‌تواند به علل مختلف صورت گیرد. برخی از این دلایل عبارتند از:
· مصرف مکمل‌های حاوی ویتأمین K
· مصرف مواد غذایی مانند جگر، کلم بروکلی، نخود، چای سبز، کلم پیچ، شلغم، سویا که مقدار زیادی ویتأمین K دارند
· مصرف دارو‌های حاوی استروژن مانند قرص‌های ضد بارداری و هورمون‌های درمانی جایگزین
یکی دیگر از نتایج به دست آمده، لخته شدن آهسته خون است که ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود:
· مصرف دارو‌های رقیق‌کننده
· اختلال خون یا لخته شدن
· کمبود ویتأمین K
· نداشتن فاکتور‌های انعقادی خون
· بیماری و مشکلات کبدی
· سطوح ناکافی پروتئین
هومکا و انجام آزمایش PT در منزل
آزمایش PT با هدف بررسی و یافتن علت خونریزی یا کبودی غیر طبیعی، بررسی نحوه عملکرد کبد و یافتن علائم اختلال خون یا خونریزی به کار برده می‌شود. پلاکت‌های خون در محل زخم هنگام بریدگی و پاره شدن رگ‌های خونی تجمع پیدا می‌کنند و یک پلاگ موقت برای جلوگیری از خونریزی را به وجود می‌آورند. اندازه‌گیری مدت زمان لخته شدن خون توسط آزمایش PT انجام می‌شود.
سامانه هومکا با ارائه خدمات آزمایش در منزل شرایطی را فراهم کرده است تا افراد بتوانند آزمایش آنلاین را انجام دهند. برای این کار می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس گرفته یا به سایت هومکا به نشانی www.homeca.ir مراجعه کنید و ضمن دریافت مشاوره پزشکی از کارشناسان هومکا، درخواست خود را ثبت کنید.
هومکا با آزمایشگاه‌های معتبر استان تهران و شهرهای کرج، قزوین، شیراز، اصفهان، اهواز، تبریز، رشت طرف قرارداد است. علاوه بر این تمامی بیمه‌های پایه و تکمیلی را تحت پوشش قرار داده است.
