استان اردبیل یکی از تاریخی ترین استان های ایران است که آثار تاریخی متعددی را در دل خود جای داده است. یکی از این بناهای تاریخی بازار بزرگ شهر اردبیل است که در مرکز استان اردبیل واقع شده است. بازار اردبیل که هم اکنون در دو سوی خیابان امام خمینی این شهر قرار دارد . در ابتدا بازار دوسوی خیابان به یکدیگر متصل بوده اما در حدود نیم قرن پیش با عبور خیابان امام خمینی این بازار به دو قسمت مجزا مبدل شده است. به نظر می رسد سنگ بنای اولیه این بازار متعلق به دوران سلجوقیان در قرن ششم هجری قمری باشد چرا که در بسیاری از متون تاریخی از این شهر به عنوان بزرگترین شهر آذربایجان و یکی از غنی ترین و آبادترین شهرهای این دیار نام برده شده است که به دلیل قرار گرفتن در مسیر تجار عثمانی استامبول و ازمیر از رونق خاصی برخوردار بوده است.

بازار اردبیل در دوران صفویه به جهت توجه و علاقه پادشاهان صفوی به این شهر گسترش پیدا کرده و بخش های قدیمی آن نوسازی می شود. در این زمان بخش های جدیدی به بنای اولیه بازار افزوده شده و بازار اردبیل به یک بازار بزرگ و چشم نواز مبدل می شود. بازار اردبیل در زمان حکومت شاه طهماسب صفوی به اوج رونق خود می رسد. بازار یکبار دیگر در دوره قاجاریه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. به سان اغلب بازارهای ایرانی این بازار نیز ترکیبی از حجره ها، چهار سوق ها، تیمچه ها، سراها، راسته ها، مساجد، حمام و .. است که با معماری زیبنده خود چشم ها را مسحور می کند. جالب است بدانید که در دوره صفویه برخی حجره های این بازار خریداری شده و و عواید آن وقف هزینه های بقعه شیخ صفی الدین جد مادری صفویان و بنیان گذار طریقت صفویه شده است.

آنچه در معماری بازار به چشم می خورد گنبدهای ساده چهارطاقی در کنار طاق نماهای بلمد و طاق های پی در پی است که به سبک طاق های جناغی ساخته شده اند. بر فراز گنبدها حفره هایی تعبیه شده تا نور مورد نیاز بازار را در طول روز تامین کنند. یکی از مهم ترین بخش های بازار اردبیل بازار قیصریه یا همان چهار سوق است. بر فراز این چهار سوق گنبدی وسیع با شعاع شش متر و ارتفاع 13 متر قرار گرفته است. چهار سوق به صورت دایره وار است و دور تا دور آن را مغازه ها و حجره ها فرا گرته اند. سرای زنجیرلی نیز دارای معماری هشت ضلعی است که این هشت ضلعی با استفاده از تکنیک گوشه سازی در انتها به گنبدی داره وار ختم شده است که بسیار چشم نواز است و یکی دیگر از بخش های مهم بازار اردبیل است. یک کتیبه سنگی نیز در سردر این بازار به چشم می خورد که احتمالا به تاریخ ساخت بنا یا نام سازنده آن اشاره کرده است اما متاسفانه در طول زمان دچار آسیب شده و دیگر خوانا نیست.

راسته اصلی، راسته قیصریه، راسته کفاشان، راسته زرگرها، راسته مسگران، راسته چاقو سازان، راسته علافان، راسته سراجان و راسته آهنگران در کنار سرای زنجیرلی، سرای گلشن، سرای خشکبار، سرای دوکچی و .. از بخش های مختلف این بازار است که هنوز هم فعال اند. اگر چه این بازار شکوه دروه صوفیه را از دست داده اما هنوز هم به عنوان نبض اقتصادی شهر اردبیل می تپد.