سوغات قم، به جز سوهان قم چی بخریم؟ + عکس

سوغات قم برای مشتاقان اهل بیت این است که با حضور در بارگاه ملکوتی حضرت معصومه (س)، غبار از دل و روح خویش پاک نموده، با دلی آرام به موطن خود بازمی گردند. شهر قم را با بارگاه حضرت معصومه (س) می شناسیم. شهری که سالانه میزبان زائران بسیاری از سرتاسر کشور عزیزمان ایران و سایر کشورهای مسلمان می باشد. این شهر با گسترش روزافزون جغرافیای شهری، تاسیس دانشگاه ها، کارخانه ها و مراکز علمی  و همچنین جاذبه های مذهبی و طبیعی همچون: حرم حضرت معصومه (س)، جمکران، کوه خضر، غارهای تاریخی و دریاچه نمک و ... که از جمله جاهای دیدنی قم هستند، به یکی از قطب های مهم ایران تبدیل گشته، موجب شده که سوغات و صنایع دستی قم به مردمان سراسر ایران و حتی بسیاری از کشورهای جهان معرفی گردد. در این مقاله سعی بر آن داریم تا شما را با سوغات خوراکی قم و صنایع دستی قم آشنا نماییم.

سوغات قم به دو دسته سوغات خوراکی قم و صنایع دستی قم تقسیم می شود.

سوغات خوراکی قم

سوهان قم

این خوراکی خوشمزه که در حقیقت نوعی شیرینی اصیل ایرانی و حلوایی مقوی است را با جوانه گندم تهیه نموده، از دوران قاجار تاکنون در میان مردم محبوب بوده، نام آن را یکی از رجال بزرگ آن دوران انتخاب نموده است. بدین گونه که در هنگام تاسیس صحن عقیق حرم حضرت معصومه (س) که یکی از رجال نامی ایران حضور داشته، به عنوان پیشکش و هدیه به وی، ملا ابراهیم شماعی این حلوا را تهیه و تقدیم او نموده بود. او نیز آن پیشکشی را به محضر ناصر الدین شاه برده که به دلیل استقبال وی، از آن زمان به بعد برای طبقه اشراف طبخ میشده است. 

امروزه انواع سوهان با طعم های مختلف: کنجدی، عسلی، تخته ای، آجیلی، بادامی، لقمه ای، کره ای، گزی و... تولید و روانه بازارها می گردد. بخش عمده تولیدات سوهان قم به خارج از کشور صادر می گردد. در ادامه معروف ترین انواع سوهان را معرفی می نماییم:

سوهان بادامی قم

این خوراکی خوشمزه و مقوی که غالبا در ایام عید یا مهمانی و ضیافت های خانوادگی و دوستانه استفاده می گردد از مغز بادام خلال شده، به همراه شکر، زعفران، روغن، مغز پسته و همچنین پودر نارگیل طبخ می گردد. مصرف آن در کنار انواع چای یا دمنوش ها بسیار دلپذیر است.

سوهان عسلی قم

این سوهان خوش عطر و طعم را با استفاده از خلال بادام و پسته، عسل، هل، شکر، زعفران و روغن تهیه نموده، به دلیل طبع بسیار گرم آن، برای روزهای سرد زمستان، ترکیبی دلنشین در کنار نوشیدنی های گرم می باشد.

سوهان کنجدی قم

دانه روغنی کنجد، سرشار از مواد مغذی و انرژی بخش به بدن بوده، امروزه کارشناسان صنعت غذایی تاکید بسیاری بر مصرف آن دارند. این سوهان بی نظیر و محبوب را با استفاده از پودر هل و پسته، شکر، زعفران و مقادیر زیادی از کنجد طبخ می نمایند.

سوهان گل قم

این نوع سوهان که در ظرف های دایره ای مانند به فروش می رسد، رایجترین و پرفروش ترین نوع سوهان قم بوده، با استفاده از روغن حیوانی یا کره محلی، آرد، جوانه گندم، گلاب، شکر، بادام، پسته، تخم مرغ و هل طبخ می گردد.

سوهان گزی قم

برای تهیه این نوع سوهان، یک لایه گز که مملو از مغز پسته است را درمیان دو لایه از سوهان گل قرار داده، که بسیار خوشمزه، مقوی و در عین حال گران قیمت است.

سوهان لقمه‌ای قم

سوهان گل را به شکل لقمه پیچیده، در داخل آن مغز بادام و پسته قرار می دهند. فرم ظاهری این نوع سوهان، موجب استفاده راحت تر آن شده، فروش بالایی نیز دارد.

روش تشخیص سوهان اصل و مرغوب

عطر و طعم عالی، بافت نرم که با دندان به راحتی جویده شود.، عدم چسبندگی به دندان ها در هنگام مصرف.

حلوای قم

شیرینی حلوا در تمامی شهرهای ایران و به طرق مختلف طبخ می گردد. اما حلوای قم بسیار معروف بوده، طرفداران خاص خود را دارد که حلوای کنجدی، ارده و شاه دانه از معروف ترین و رایج ترین سوغات قم می باشند.

حلوای کنجدی قم

این نوع حلوا را با استفاده از کنجد، آرد و شکر طبخ می نمایند که وجود مقادیر زیاد کنجد، آن را بسیار لطیف، خوش عطر و طعم و در عین حال سنگین نموده است.

حلوای ارده قم

ارده ماده ای مقوی با خواص بی نظیر و طبعی بسیار گرم می باشد. حلوای ارده قم را از ترکیب جادویی آرد گندم، پودر نارگیل، شیره انگور خالص، روغن کنجد (ارده کنجد)، گردوی خرد شده و تفت داده شده، مغز بادام، شکر، گلاب، پودر پسته، دانه آفتابگردان و کره (غالبا کره محلی) و زعفران طبخ می نمایند که مردم این استان آن را در وعده صبحانه میل می نمایند.

حلوای شاه دانه قم

این حلوای سنتی و باستانی از ترکیب مقادیر زیاد دانه ای درشت شاه دانه در کنار آرد گندم و شکر تهیه شده، رنگی سفید مانند دارد.

حلوای محلی قم

این نوع حلوا که به اندازه نمونه های ذکر شده در بالا رایج نیست از ترکیب آرد گندم و زعفران به همراه شیره انگور رقیق شده تولید می گردد. طعم این نوع حلوا نیز بسیار دلپذیر بوده، مواد بکار رفته در آن همگی طبیعی با شیرین کننده طبیعی می باشد.

گز قم

یکی از اولین صادرات ایران به جهان شیرینی خوشمزه ای به نام گز بود که با استفاده از نشاسته، روغن و آرد تولید و در زمان آقا محمد خان قاجار به خارج از کشور ارسال گردید. استان قم نیز سالانه، انواع گز لذیذ و مقوی را تولید و روانه بازار می نماید.

ارده و شیره

این ترکیب مقوی و بی نظیر که با شیره انگور یا خرما و ارده کنجد تهیه می گردد، به عنوان وعده اصلی غذایی و یا میان وعده استفاده می گردد.

شیرینی‌های محلی قم

نان کسمه قم

این شیرینی لذیذ را استفاده از تخم مرغ، زردچوبه، آرد گندم، شکر یا شیره انگور و خرما و در نهایت زعفران طبخ می نمایند. این شیرینی از قدیم توسط مادربزرگ ها در تنورهای خانگی تهیه می شده است.

نان‌شیرینی محلی قم

یکی از نان های پرطرفدار در این استان که بیشترین میزان تولید آن در طول سال، در ایام تعطیلات خصوصا عید نوروز می باشد. مواد تشکیل دهنده این نان مغذی، شیر، کنجد، زعفران، روغن و شکر بوده، طعم بی نظیر آن شما را سرمست می نماید.

نان تافتون

این نان سنتی که به دلیل عطر، طعم و شکل ظاهری دلپذیر آن، بسیار محبوب بوده برای صرف وعده شام یا صبحانه و عصرانه رایج است . پیشنهاد می نماییم در صورت سفر به این شهر، حتما این نان را در کنار سبزی تازه و پنیرهای محلی این استان میل نمایید.

شکلات پیچ

می توان ادعا نمود که بعد از سوهان، شکلات پیچ زنجبیلی قم که به آبنبات پیچ، شکلات گورخری و آبنبات زنجبیلی هم معروف می باشد، از محبوب ترین سوغات قم می باشد.

سمنو قم

این غذای مقوی سنتی، که نمادی از عدالت، مقاومت، قدرت و صبر است در نگاه مردم استان قم متبرک بوده، از آرد و جوانه گندم تهیه می گردد. در این استان پخت سمنو با دقت و رعایت ریزه کاری های فراوانی همچون: انتخاب نوع گندم، استفاده از گندم هایی که جوانه های سفید داشته و عدم استفاد از گندم هایی با جوانه های سبز (به دلیل تلخ بودن مزه  آنها) و ... انجام می پذیرد. این معجون بی نظیر دارای خواص درمانی فراوانی بوده، برای آرامش اعصاب و روان، درمان دیابت و یبوست بسیار مفید است. همچنین توصیه های فراوانی برای استفاده زنان باردار از آن شده است.

کلم قمی

این نوع کلم که ظاهر آن بیشتر شبیه به سیب زمینی بوده و در روستاهای قم کشت می گردد، شباهتی به کلم های رایج ندارد. با توجه به شور بودن آب استان قم، این کلم بصورت وسیع کشت شده، به دفع نمک از کلیه ها و سلامت آنها کمک شایانی می نماید. نام دیگر این نوع کلم، قنبید است که مردم این استان، از آن برای تهیه آش و آبگوشت استفاده می نمایند. 

میوه های نوبرانه قم

استان قم از پیشگامان حوزه دامداری و کشاورزی در کشور بوده، در سال های اخیر تلاش نموده اند تا میزان تولیدات خویش از هر هکتار را با استفاده از روش های نوین کشاورزی افزایش داده، تا دستیابی به رکورد تولیدات1میلیون تن فاصله چندانی ندارند.

همچنین به دلیل اجرای طرح ارتقای سلامت محصولات کشاورزی در این استان، کیفیت محصولات تولید شده بالا بوده، بهره گیری از شیوه های آبیاری قطره ای در این استان موجب گردیده که انواع میوه های نوبرانه تولید و روانه بازار گردد.

صنایع ‌دستی قم

استان قم از دیرباز تاکنون موطن هنرمندان زبردستی بوده که آوازه هنر بی بدیلشان به گوش جهانیان نیز رسیده است. مهم ترین صنایع دستی سوغات قم عبارتند از:

قالی دست بافت قم

قالی قم غالبا با کرک، پشم و ابریشم بافته شده، با نقشه های لچک، ترنج، شاه عباسی، جوشقانی، بندی خشتی و شکارگاه بافته می شود که بسیار شناخته شده و محبوب در میان مردم است. قالی های بافته شده در قم، ترکیبی زیبا از الیاف، رنگ، بافت و پرز از فرش های بافته شده در سراسر ایران است. این قالی های زیبا در دو نوع چله ابریشم و گل ابریشم بافته می شود. برای خرید این دست بافته های هنرمندان استان، به قسمت تیمچه بازار شهر قم بروید.

خرمهره سازی قم

خرمهره نوعی سنگ فیروزه ای و آبی رنگ است که بیشتر برای رفع چشم زخم استفاده می گردد. این هنر از دوران هخامنشیان که حدود 5000 سال قبل است، در ایران رواج داشته اما امروزه تنها استان قم است که این مهره ها را تولید می نماید.

مروا بافی قم

هنر مروابافی یک نوع حصیربافی بوده، مواد اولیه آن که همان ترکه ها هستند را از مروا به دست می آورند. ترکه های مروا را از اطراف تهران، کرج و ... به این استان ارسال می نمایند. برای تولید وسایلی همچون: انواع سبد، مبل، لوستر، سینی، دیس و ... ابتدا مروا را به خوبی تمیز نموده، مدتی درون آب جوش قرار می دهند تا نرم شود. حال که بافت آن نرم تر شد، به راحتی لایه رویی را جدا نموده تا لوازم دکوری یا آشپزخانه زیبا با آنها ایجاد نمایند. وسایل تولید شده را حدود 48 ساعت در معرض آفتاب قرار می دهند تا خشک شود.

معرق کاری قم

هنری باستانی بر روی کاشی، پوست و یا چوب که از دیرباز رونق فراوانی در این استان داشته است. برای ایجاد این هنر زیبا که همچون تابلویی کلاژی است، طرح مدنظر را بر روی چوب انداخته، طرح را با کمک قلم مخصوص و چکش، بر روی آن ایجاد نموده، بخش هایی از آن را نیز با چوب های سرامیکی، فلزی، صدفی و رنگی پر می نمایند.

هفت سنگ قم

این هنر شباهت بسیاری به معرق دارد اما با سرعت اجرای بالاتر که در آن، تصاویر شکارگاه، مناظر زیبا، نقوش ختایی و .. را با رنگ های قرمز، لاجوردی، سفید، طلایی، حنایی، قهوه ای، زرد، مشکی و سبز بر روی چوب، سفال، چینی، شیشه و چرم پیاده می نمایند.

منبع : 

https://travital.com/attraction/handicrafts-and-souvenirs-qo

https://www.welcometoiran.com/what-are-qom-souvenirs