موزه ارومیه که در سال 1346 هجری شمسی افتتاح شده است یکی از قدیمی ترین و غنی ترین موزه های ایرانی است که با داشتن بیش از سی هزار اثر تاریخی از دوران نوسنگی تا دوره معاصر دومین موزه ارزشمند از نظر غنای آثار باستانی است. این موزه دارای بخش های مختلفی همچون مخزن نگهداری آثار باستانی، تالارهای نمایش آثار، کتابخانه، کارگاه مرمت، آزمایشگاه، آمفی تئاتر و .. است. موزه ارومیه از دو بخش کلی نمایش آثار باستانی و موزه مردم شناسی تشکیل شده است که در این بین تالار اصلی موزه به نمایش آثار باستانی و تالار کوچکتر به موزه مردم شناسی اختصاص یافته است. موزه دارای مساحتی 3600 متر مربعی است. 

این جاذبه نزدیک را از دست ندهید : آبشار شملکان

بخش باستان شناسی موزه از سه بخش مختلف پیش از تاریخ، تاریخ و دوران اسلامی تشکیل شده است. دراین سه بخش آثاری مختلف از دوران نوسنگی یا حدود هفت هزار سال پیش از میلا مسیح گرفته تا دوره معاصر به نمایش گذاشته شده است که در این میان می توان به اشیا و ظروف مفرغی، فلزی، سنگی که از بخش های مختلفی از سراسر کشور همچون دیلمان، نهاوند، شوش، سیاهکل و ... جمع آوری شده است اشاره کرد. زیور آلاتی از دوره های مختلف تاریخی در کنار ظروف سفالی منقش و آثار فلزی و بزنزی مختلف، گل مهرها، آجرهای لعابدار، کاشی های رنگین، کتیبه ها و الواح سنگی و ساعت های قدیمی در کنار مجموعه ای غنی از سکه های تاریخی از دیگر آثار به نمایش درآمده در این موزه است. دوران تاریخ و پیش از تاریخ، دوره اسلامی، لرستان و سکه ها از بخش های مختلف این مجموعه است. کتیبه مشهور اورارتویی از جمله مشهورترین کتیبه های تاریخی به نمایش در آمده در این موزه است.

در بخش مردم شناسی نیز می توانید از نزدیک آداب و رسوم سنتی چند هزار ساله مردمان این سرزمین و شیوه زندگی شان را در چند قرن اخیر از نزدیک ببینید. مجسمه های این موزه همگی لباش های سنتی این دیار را به تن کرده اند که جلوه زیبا و خوش آب و رنگی را ایجاد کرده است. ابزار شکار، دامداری و کشاورزی در کنار انواع لباس های محلی اقوام مختلف ساکن در سرزمین آذربایجان غربی شامل اقوام ارمنی، آشوری، آذری و کردی، انواع لوازم روزمره زندگی در کنار لوازم گرمایشی و روشنایی سنتی، ابزار موسیقی سنتی و همچنینن ابزار استفاده شده در طب سنتی در این بخش به نمایش گذاشته شده است. در این بخش می توانید از قفلهای امامزاده ها و سایر بقعه های متبرک این منطقه دیدن کنید همچنین می توانید برخی از نشانه های مذهبی و بومی مردم این منطقه را که قدمتی هزاران ساله دارد از نزدیک ببینید.