مسجد ایلچی یکی از بناهای تاریخی مشهور شهر اصفهان است که در زمان حکومت شاه سلیمان صفوی ساخته شده است. این مسجد تاریخی و زیبا در محله قدیمی و تاریخی احمد آباد اصفهان واقع شده است. بانی مسجد تاریخی ایلچی دختر حکیم نظام الدین محمد، صاحب سلطان بیگم، از منصب داران در دستگاه حکومتی شاه سلیمان صفوی بوده است. وی ملقب به لقب ایلچی بوده و از این رو مسجد نیز نیز به همین نام شهرت پیدا می کند. بر اساس کتیبه موجود بر سر مدرسه ایلچی این بنا در سال 1097 هجری قمری ساخته شده و از فردی به نام محمد علي بن استاد علي بيك به عنوان معمار بنا یاد شده است.
مسجد ایلچی به تزئینات کاشی کاری و خطوط بنایی زیبا و پرشمار خود شهره است. این مسجد دارای سه ورودی در اضلاع شمالی، جنوبی و شرقی بوده و یک صحن کوچک، یک شبستان و دو محراب را داراست. ایوان جنوبی این مسجد از باقی ایوان ها بزرگتر بوده و از تزئینات پرکارتری برخوردار است. در این ایوان انواع کاشی کاری ها و خطوط بنایی شطرنجی به چشم می خورد. در این ایوان شبستانی بزرگ و محرابی زیبا قرار دارد که اطراف آن را کتیبه ای با خط معقلی فرا گرفته است و به تاریخ 1093 هجری قمری ختم شده است. در این محراب کتیبه ای دیگر قرار دارد که در داخل محراب قرار گرفته و با خط ثلث زیبایی به قلم محمد حسین امامی با آیات نورانی قرآن آراسته شده است. خود شبستان یه صورت چهارضلعی نا منتظم است.
بر روی این کتیبه زیبا با زمینه لاجوردی و خطوط سفید تاریخ 1094 هجری قمری درج شده است. در داخل محراب مقرنس هایی با خطوط بنایی نیز به چشم می خورد که بسیار چشم نواز است. این مسجد زیبا صحنی کوچک دارد و شبستان زیبای آن با ستون های سنگی بسیار چشم نواز است. این شبستان 15 متر طول و 10 متر عرض دارد. این مسجد فاقد گنبدخانه و سایر فضاهای الحاقی بوده و هنوز نیز با وجود سه قرن پابرجاست. در سال های اخیر ساخت و سازهایی در اطراف مسجد صورت گرفته که بر حریم تاریخی آن تاثیر گذاشته شده است. این ساخت و سازها بسیار مورد انتقاد قرار گرفته است.
