باغ فین کاشان کجاست
باغ فین یا همان حمام فین کاشان معروف یکی از هفت باغ ایرانی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدهاست. باغ بالغ بر 33700 متر مربع وسعت دارد. حیاط مرکزی این باغ در میانه قرار گرفته و دیواری به همراه برج و باروهای متعدد آن را احاطه کرده است. این باغ زیبا پر از انبوه درختان کهنسال سرو و چنار است که گاه بین 100 تا 450 سال قدمت دارند. به سان تمام باغ های ایرانی باغ فین کاشان نیز بر مبنای جریان آب استوار است. در این باغ حوض ها، فواره ها، جوی های آب و حوض های جوشش متعددی به چشم می خورند که جلوه زیبایی را در باغ به وجود آورده اند. به احتمال زیاد سیستم گردش آب این باغ زیبا توسط غیاث الدین جمشید کاشانی طراحی شده است که از قانون اختلاف سطح و لوله هایی سفالی به نام تنبوشه بهره می برد اما برخی دیگر این سیستم هوشمندانه را حاصل طراحی شیخ بهایی می دانند. آب جاری در این باغ از چشمه ای به نام سلیمانیه در نزدیکی باغ تامین می شود.
حمام فین کاشان از گذشته تا امروز
برخی معتقدند این باغ در دوران ساسانی بنیانگذاری شده است اما برخی دیگر آن را متعلق به دوران حکومت آل بویه میدانند. در این میان از سلسله ایلخانی نیز در ساخت باغ یاد شده است اما به نظر می رسد زلزله مهیب روی داده در سال 952 ه.ق باغ را به کلی ویران می کند و این سلسلسه صفوی است که دوباره در مجاورت باغ کهنه باغی را از نو ساخته و عمارت های باشکوهی را در آن بنیان می نهد و این باغ به باغ نو شهره می شود. باغ در دوران پادشاهان صفوی همواره مورد توجه و گسترش بوده است. با روی کار آمدن حکومت زندیه، کریم خان زند نیز به این باغ توجه نشان داده و دستور مرمت و بازسازی آن را صادر می کند و عمارتی دیگر را به بنا اضافه می کند. در زمان قاجار نیز باغ بارها مورد مرمت قرار گرفته و عمارت های متعددی در آن ساخته می شود. مهم ترین رویداد دوره قاجار در باغ فین کاشان قتل امیرکبیر به دستور ناصرالدین شاه قاجار است.
معماری حمام فین کاشان
در بدو ورود به باغ عمارت سردر و هشتی ورودی قرار گرفته است. این بنای دو طبقه در دوره صفویه پایه گذاری شده است و از هر چهار طرف به باغ مشرف می باشد. عمارت سردر به تالارهای وسیع خود شهره است. کوشک صفوی نیز در دوران شاه عباس ساخته شده است. بنایی دو طبقه که قبل از وقوع زلزله در چهار طبقه بنا شده بود اما هم اکنون تنها دو طبقه از آن باقی مانده است. این کوشک زیبا با نقاشی هایی بدیع اثر رضا مصور کاشی که بعدها به رضا عباسی شهره شد آراسته شده است. شاه نشین و گوشواره ها و حوض های آن بنایی به یادگار مانده از دوران محمد شاه قاجار است که به زیبایی تمام با انواع هنرهای ایرانی آراسته شده است. شترگلوی فتحعلی شاه که به نام کوشک قاجاری نیز شهره است یکی از زیباترین عمارت های باغ فین کاشان است. عمارتی وسیع با شاه نشین ها، ایوان ها، حیاط خلوت ها، اتاق ها ، حوضخانه ها و یک حوض جوششی خلاقانه و مبتکر که با نقاشی های بسیار زیبا و بدیع اثر صنیع الملک غفاری آراسته شده بود. نقاشی ها به مرور زمان از بین می رود و در دوران معاصر دوباره توسط یکی از اساتید به نام نقاشی بازسازی می شود.
کوشک قاجاری اقامتگاه تابستانه فتحعلی شاه قاجار بوده است. فتحعلی شاه علاوه بر کوشک قاجاری دستور ساخت یک حمام سلطنتی را نیز صادر می کند. حمامی کوچک نیز برای خدمه همراه پادشاه ساخته می شود که البته عموم مردم نیز در برخی روزها می توانستند از آن استفاده کنند. حمامی که امیرکبیر در آن به قتل رسید حمام زیبا با کاشی های چند صد ساله است که در دوره صفویه ساخته شده است. یکی دیگر از بناهای باغ فین کاشان خلوت کریم خانی است که به سان تمام یادگاری های کریم خان زند از سادگی خاصی برخوردار است. بنایی با یک حیاط خلوت و چند اتاق ساده و اتاقی 5 دری که در گوشه ای از باغ و دور از هیاهوها قرار گرفته است. یکی دیگر از عمارت های باغ فین که هم اکنون به عنوان موزه ملی کاشان مورد استفاده قرار می گیرد بنایی معاصر است که بر روی خرابه های باقی مانده از خلوت نظام الدوله ساخته شده است. در این موزه آثاری از دوره های مختلف تاریخی پیش از اسلام و دوره اسلامی به نمایش گذاشته شده است. باغ فین کاشان نمونه ای تمام عیار از زیبایی معماری ایرانی است که هر بیننده ای را مجذوب خود می کند.
