ارگ تبری که به نام ارگ علیشاه نیز شناخته می شود تنها بخش باقیمانده از ارگ وسیع علیشاه تبریز است که به عنوان یکی از نمادهای مهم شهر تبریز به حساب می آید. این بنای تاریخی در فاصله ی سال های 716 تا 724 ه.ق به دستور وزیر ایلخانی علیشاه گیلانی ساخته می شود. شیوه معاری این بنا در ابتدا معماری آذری و ترکیب آن با معماری مغول بوده است. در ابتدا در این مکان به دستور علیشاه سنگ بنای مسجدی عظیم را می گذارند که بر طبق دستور وی طاق ورودی آن باید حتی از طاق کسری نیز بلندتر می بود. دیوارهای مسجد بالا می رود و محرابی زیبا ساخته می شود اما طاق دوام نمی آورد و فرو می ریزد. با مرگ علیشاه گیلانی پروژه ساخت و ترمیم مسجد نیز ناتمام باقی می ماند.

 سال ها بعد بر روی دیوارهای فرو ریخته مسجد دیوارهایی ساخته شده و بنا به یک ارگ نظامی تغییر کاربری می دهد تا در ضلع جنوبی شهر تبریز کار دفاع از ورودی شهر را بر عهده بگیرد. در زمان عباس میرازی قاجار با افزودن بنای سربازخانه، کارگاه تولید توپ جنگی، انبار مهمات و محل ذخیره غلات این ارگ به ارگی نظامی و تمام عیار تبدیل می شود. در ماجرای مشروطه و گیر و دارهای تبریزی ها با دولت اصلی این ارگ محل نزاع دو گروه بوده و متحمل آسیب هایی می شود. در هجوم روس ها نیز با دفاع همه جانبه مردم و استقرار توپ های جنگی بر بالای ارگ علیشاه، این بنای تاریخی دچار آسیب می شود و یکبار هم طعمه حریق شده و بخشی از آن به کلی نابود می شود.

ساخت و سازها در محوطه این ارگ نظامی در دوره قاجار شامل یک مدرسه مدرن به نام مدرسه نجات و همچنین یک سالن کوچک اپرا با نام شیر و خورشید می شود. اما با روی کار آمدن پهلوی ها بخش های ساخته شده در دوران قاجار تخریب شده و بخشی از محوطه ارگ به باغ پارکی به نام ملت اختصاص می یابد. ساخت مصلی تبریز در دوره بعد از انقلاب در محوطه ارگ سبب تخریب باقی دیوارهای دوره پهلوی، مدرسه نجات و ... می شود. اکنون آنچه از بنای وسیع ارگ تبریز برجای مانده است طرحی ایوان مانند است که به نظر می رسد از بقایای همان مسجد اولیه است. این بنا روزگاری بلندترین بنای شهر تبریز بوده و هم اکنون چیزی در حدود 26 متر ارتفاع دارد. طبق گفته کارشناسان چند متر از این دیوارها هم اکنون در زیر خروارها خاک قرار گرفته که بسیار قابل توجه است. در بسیاری از کتب تاریخی و سفرنامه سیاحان در قرون مختلف از این ارگ عظیم سخن به میان رفته است.