پل ورسک که شاهکار حکومت پهلوی می باشد. اولین و مهم ترین مسیر ارتباطی در ایران و یکی از زیباترین جاهای تاریخی سوادکوه به شمار می ورد که پست ترین نقاط  را به هم وصل می کند. پل ورسک به خاطر موقعیت جغرافیایی و کارایی آن در استراتژیک ترین زمان ها در زمره آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. اما آنچه که پل ورسک را الگوی تمامی پل ها و معماران جهان کرده است نحوه ی ساخت و مصالح مورد استفاده در آن می باشد.

پل ورسک کجاست؟

پل ورسک که برای اتصال دو نقطه تهران- شمال به هم بوده است در استان مازندران در شهرستان سوادکوه در روستای ورسک در بین دو کوه عباس آباد قرار دارد. پل ورسک که در سال 1315 افتتاح شده است. یکی از بزرگترین پل های ایران در شمال کشور می باشد. اگرچه در ابتدا فقط برای جابه جایی مسافران مورد استفاده قرار می گرفت اما بعدها با شروع جنگ جهانی دوم پل ورسک راهی برای حمل و نقل قطارهای سوختی ارتش ها شد.  پل ورسک که با شهرستان زیرآب 45 کیلومتر و یا شهرستان قائم 85 کیلومتر فاصله دارد در ارتفاع 2140 متری از سطح دریا قرار دارد و این ارتفاع زیاد که تقریبا در تعدادی از پل های جهان دیده شده است پل ورسک را به ثبت  جهانی گینس رسانده است.

پل ورسک

تاریخچه ی پل ورسک

از مهم ترین اتفاقاتی که در مورد پل ورسک افتاده است نام گذاری این پل بوده است که به عقیده برخی نام آن از روستای اطرافش گرفته شده است و در دیدگاه برخی دیگر نام معمار این پل که شژا ووسک است. با تغییر آوایی به ورسک نام گرفته است اما از بین تمامی این احتمالات موجود درختچه ای به نام ورس است که در نزدیکی پل ورسک قرار دارد و این پل را به نام درخت کهن سال اطراف آن شهره کرده است. اما پل ورسک به خاطر موقعیت های ویژه ای که برای پیروزی در جنگ جهانی دوم داشته است نام های دیگری از قبیل پل پیروزی و دالان پارسی به خود گرفته است.
تاریخچه ی پل ورسک که با تاریخ جهان یکی شده است در جنگ جهانی دوم تاثیر به سزایی در شکست هیتلر داشته است به  طوری که اگر پل ورسک ساخته نشده بود تمامی دنیا به تصرف هیتلر در آمده بود.
پل ورسک که در ابتدا برای اتصال جنوب به شمال کشور بوده است با شروع جنگ جهانی دوم به دست قوای روس و انگلیس در آمد و از این پل برای جابه جایی و حمل اسلحه و مهمات استفاده می شود. و به خاطر تاثیری که در کمک رسانی به نیروهای متفقین داشت در بین ارتش آنها به دالان پارسی شهره شد. با گسترش جنگ جهانی دوم و ورود جنگ به داخل ایران پل ورسک به طور محرمانه مین گذاری شد تا در صورت استفاده دشمن از آن با انفجار مین ها از بین برود و مانع ورود دشمن به شهرهای مرکزی شود.

اما جالب اینجاست که بعد از اشغال ایران توسط متفقین پل ورسک همچنان پابرجا ماند و مین های آن خنثی شد. اگرچه این اتفاق در آن زمان باعث بروز درگیر های شدیدی در ایران شد اما در نهایت پل ورسک سالم باقی ماند و نمادی از پیروزی جنگ جهانی دوم در جهان شد. و بر اهمیت پل ورسک اضافه کرد تا اینکه در سال 1324 با پیشنهاد وزارت راه به پل پیروزی نام گرفت.


 

پل ورسک به دستور چه کسی ساخته شده است؟

پل ورسک، در راستای پیشرفت کشور توسط مجلس شورای ملی در سال 1305 مطرح شد اما برای ساخت آن نیازمند فنون مهندسی بود که دانش فنون روز دنیا در ایران نبود. به همین دلیل برای ساخت این پل از یک شرکت دانمارکی به نام کامپساکس استفاده شد و در سال 1312 با مدیر عامل این شرکت به نام یورگن ساکسیلد قراردادی بسته شد که طی 6 سال 900 کیلومتر خط راه آهن به ازای دو میلیون و ششصد هزار تومان ساخته شود. برای ساخت آن از مهندسان برجسته آن موقع که یکی لادیسلاوس فون رابسویچ و دیگری هانس اتو ناتر و سازنده ی پل ورسک به نام والتر اینگر بهره گرفته شد اما در هنگام تکمیل پروژه سازنده پل ورسک یعنی والتر اینگر از روی پل به پایین پرت می شود و در روستای ورسک به خاک سپرده می شود.

پل ورسک مازندران
 

مراحل ساخت پل ورسک

برای ساخت پل عظیم ورسک که از روستای ورسک تا کوه های البرز امتداد دارد از سه خط طلایی استفاده کردند. سه خط طلایی نام مسیر هایی است که برای ساخت پل استفاده شده است و از روستاهای شورآب ، ورسک و گردنه های کوه البرز می گذرد.
یکی از حیرت انگیزترین ترفندهای معماری که در این پل به کار گرفته شده است استفاده از مصالح ساده ای از قبیل دریل دستی، دینامیت، سیمان، ملات، آجر و شن می باشد که در ابتدا داربستی بر دهانه گردنه البرز ساخته شد و بعد با استفاده از همین داربست قوس پل و در نهایت بدنه اصلی پل ساخته شد. در طی این پروژه که پل زیر مسیر رودخانه قرار داشت تونلی احداث شد تا آب رودخانه از آن عبور کند و در صورت طغیان رودخانه صدمه ای به بدنه پل وارد نشود.

این پل که در سه قسمت گردنه کوه البرز ساخته شده است از سال 1313 شروع و تا سال 1315 به اتمام رسید در واقع این پل تاریخی در طی دوسال کاملا ساخته شده است و با توجه به امکانات آن زمان و دستی بودن اکثر کارها و از همه مهم تر انتخاب سخت ترین نقاط گردنه البرز یکی از حیرت انگیز ترین سازه های قرن محسوب می شود که در کم ترین زمان و بهترین کیفیت ممکن ساخته شده است و با گذشت بیش از 70 سال و کاربری پل برای قطار و کامیون و سایر ماشین ها تا کنون بدون هیچ گونه تغییری برجای مانده است البته برای جلوگیری از تخریب پل سنسوری بر روی پل وصل شده است که در صورت وجود مشکل هشدار های لازم را به مرکز مانیتورینگ بدهد از اقدامات دیگیری که برای حفظ پل صورت گرفته است تعویض قطعات فرسوده و جایگذاری قطعات سالم با حفظ شکل اولیه پل می باشد.

ما در این مقاله به معرفی یکی از جاهای دیدنی سوادکوه پرداخته ایم و شما می توانید با عبور از روی این پل زیبا و تماشای منظره محصورکننده لذت ببرید. علاوه براین میتوانید مقاله سد لفور و چشمه باداب سورت را مطالعه کنید و از این مناطق منحصر به فرد استان مازندران دیدن فرمایید، و نظرات و تجربیات خود را با ما میان بگذارید.

سفر خوبی را برایتان آرزومندیم