حافظ شیرازی

زندگی نامه

نام پدر: بهاء الدین  

حافظ شیرازی با نام اصلی شمس الدین محمد حافظ و معروف به لسان الغیب را می توان در شمار برترین شعرای ایران و جهان قرار داد.پدر حافظ شیرازی در عصر حکمرانی اتابکان فارس از شهر اصفهان به شیراز مهاجرت کرده و شغل وی بازرگان بوده، هنگامی که حافظ در دوران کودکی بسر می برده از دنیا میرود. حافظ پس از فوت پدر با مادر خود که او نیز اهل کازرون بوده زندگی سختی را سپری می کند. وی رااز این جهت حافظ نامیدند که در دوران نوجوانی توانسته کتاب مقدس قرآن را بهمراه 14 روایت آن حفظ کند. 

امرای اینجو علاقه زیادی به او داشتند، این امر موجب شد که او به دربار راه یافته و سمت بالایی نزد حاکم فارس دست پیدا کند. البته او از طریق سرودن شعر امرار معاش نمی کرد و درآمد اصلیش از جانب کارهایی تامین میشد که مربوط به مکاتبات دولتی، سندها و فرمان ها و ... دربار بود.

ازدواج حافظ

حافظ براساس روایات گوناگون در محدوده سنی 20 تا 27 سالگی، ازدواج کرد، وی آن زمان مشغول بکار نانوایی بود و مسئولیت رساندن نان به مناطق ثروتمند شهر داشت، که برای نخستین بار با یارشیرینش بانام شاخه نبات (که البته احتمال میرود این نام توسط خود حافظ به او نسبت داده شده باشد) آشنا شد. حافظ عاشق دختر 14 ساله بسیار زیبایی شده بود که در کمالات نیز بینظیر بود، در عین حال او نگران این بود که شاخه نبات ارزشی برای عشقش نداند. حافظ میگوید برای رسیدن به یار شیرینش در مقبره بابا کوی، چهل شبانه روز را زنده داری کرده است و با دعا و توکل به خدا توانسته به وصال یار برسد. وی در اشعارش به تکرار از شاخه نبات سخن گفته است. حافظ صاحب یک فرزند پسر می شود ( که البته بعضی روایت ها گویای این است، او فرزند دیگری نیز داشته که در سن 7 سالگی فوت می کند) فوت همسر حافظ زمانی اتفاق می افتد که وی در مسافرت است و این امر موجب می شود، حافظ از ارامگاهش مطلع نشود، بخاطر علاقه زیادی که به همسرش داشته بعد از فوت او دیگر ازدواج نمی کند. پسر حافظ نیز پس از مدتی از مرگ مادر در حالی که هنوز نوجوان بوده در سفری که به هند داشت، از دنیا می رود.

آثار حافظ

مطمئنا تاکنون نام کتاب دیوان حافظ را شنیده اید و از خواندن و شنیدن اشعار آن لذت برده اید. این کتاب مشهور شامل تمامی اشعار باقی مانده از حافظ می باشد. اکثر اشعار کتاب حافظ فارسی بوده، که البته یک غزل عربی نیز در آن به همراه اشعار مُلَمَّع  وجود داشته است. سبک های بکار رفته در این اشعار شامل قصیده، رباعی، قطعه و مثنوی بوده که مهم ترین آن غزلیات حافظ است. غزل هایی که از این شاعر اصالت آن مورد پذیرش واقع شده شمار آن به کمتر از 500 غزل می رسد. این دیوان در طی 50 سال عمر حافظ سروده شده و بیش از 400 بار به زبان فارسی و سایر زبان های جهان منتشر شده است.این دیوان بیش از هر دیوان فارسی دیگری دارای نسخه های خطی تذهیب شده و یا ساده در کتابخانه های جهان از جمله ایران، هند، کشورهای غربی و... می باشد.

اشعار حافظ به گونه ای سروده شده است که براساس احوالات هر فرد میتوان تعبیری خاص از آن برداشت نمود. از جمله تناسبات هنری بکار رفته در اشعار حافظ تناسب مراعات نظیر است. ویژگی دیگری که در اشعار حافظ می توان دید لحن های بکاررفته گوناگون شورانگیز و حماسی، اندوهناک، طنزآلود و رندانه در این اشعار است. وی در بیان طنز و ابهام و ایهام بسیاری از گفته های خود را بیان کرده است، که مبهم بودن این اشعار موجب میشده از فتنه روزگار در امان بماند.

همانطور که گفتیم حافظ، قرآن را در دوران نوجوانی حفظ کرده و علاقه زیاد او به قرآن در اشعارش نیز بچشم می خورد.

ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ

به قرآنی که اندر سینه داری

********

ز حافظانِ جهان کس چو بنده جمع نکرد

لطایف حکمی با نکات قرآنی

دوستداران حافظ

گوته: دانشمند و سخنران و شاعر مشهور آلمانی به نام گوته، با گرفتن الهام از اندیشه های حافظ و با نام او دیوان شرقیش را تدوین کرده است.وی فصل دوم دیوانش (دیوان غربی، شرقی) را به بیان اشعاری در ستایش حافظ اختصاص داده است. متن زیر برگرفته از مطالبیست که گوته در بیان شخصیت حافظ گفته است

"اگر روزی دنیا به سرآید ، ای حافظ آسمانی ، آرزو دارم که تنها با تو و در کنار تو باشم . چرا که این ، افتخار زندگی من و مایه ی حیات من است ."

نیچه: وی نیز از دیگر شاعران آلمانیست که یکی از اشعارش را به حافظ تقدیم میکند.

می خانه‌ای که پی افکنده‌ای

رفیع‌تر است از هر خانه‌ای

و شرابی که در آن انداخته‌ای

نتواند نوشیدن، جهانی

مرغی که ققنوس بود، روزی و روزگاری

کنون، میهمان خانه تست

....

ثبت در تقویم ملی

روز بزرگداشت حافظ در 20 مهرماه توسط کوروش کمالی سروستانی پژوهشگر، نویسنده و زبانشناس به ثبت رسیده است. در این روز هر ساله در آرامگاه حافظ برنامه های گوناگونی برپا می شود. کمالی شورستانی در وصف انتخاب این روز می گوید: دیوان حافظ مملوء از دوستی، محبت و مهر است و از آنجا که نمره حافظ بین شعرا 20 است، 20 مهرماه را به نام این روز نامگذاری کرده است. این ارامگاه در تاریخ 18 اذر 1354 به ثبت ملی رسیده است.

محل دفن و آرامگاه

گویا حافظ در سال 971 هـ.ق یا 972 هـ.ق از دنیا رفته و او را در منطقه ای چشم نواز و زیبا با نام گلگشت مصلی دفن کرده اند.این مکان بانام حافظیه شهرت پیدا کرد. از انجا که برخی از اشعار وی در مورد میگساری بود، گفته شده که برخی از افراد حاضر به دفن وی به طریق مسلمانان نبودند و چون عده ای دیگر مخالف این عقیده بودند تصمیم گرفتند به دیوان حافط تفال کنند و این چنین آمد:

قدم دریغ مدار از جنازهٔ حافظ که گرچه غرق گناه است، می رود به بهشت

این شعر خود دلیلی شد جهت ساکت شدن بدخواهان.

مجموعه ی حافظیه دارای دو بخش اصلی شمالی و جنوبی بوده، و وسعت آن به 2 هکتار می باشد که مقبره حافظ در صحن شمالی قرار گرفته است. علاوه بر صحن های شمالی و جنوبی، دو صحن غربی و شرقی نیز وجود دارد که در صحن عربی، مقبره خاندان قوام و در صحن شرقی، مقبره خاندان معدل قرار گرفته است، جهت بازدید همه افراد، این دو بخش نیز در سال های اخیر باز شده است.

ارامگاه حافظ در طی سال های متمادی دارای تغییرات و تحولات زیادی شد که این تحولات تا عصر پهلوی ادامه داشته است. رئیس اداره فرهنگ سال 1314 ، سرهنگ علی ریاضی اقدام به ساخت طرح ارامگاه جدید می کند. این طراحی به شیوه ی معماری عصر زندیه با طراحی آندره گدار فرانسوی انجام شده است.



پست پیشنهادی:

سعدی شیرازی

مسیر دسترسی به آرامگاه

آدرس: استان فارس، شهر شیراز، حدفاصل چهارراه ادبیات و حافظیه، مقابل ورزشگاه حافظیه 

مجموعه ی حافظیه که به علت قرارگیری مقبره ی حافظ در آن به این نام شهرت یافته است، در اصل مجموعه قبرستان و از سمت جنوبی دروازه قرآن مشهور شیراز قرار گرفته است.

جهت رفتن به حافظیه با وسیله نقلیه ی عمومی اتوبوس، میتوانید از اتوبوس های که چهارراه ادبیات مسیر حرکت آن ها است، استفاده کنید و اگر قصد استفاده از تاکسی را دارید، به فلکه گاز بروید، در آنجا اکثر تاکسی ها به حافظیه حرکت دارند. و در مورد مترو متاسفانه در حال حاضر مسیری برای رسیدن به حافظیه وجود ندارد، اگر هم می خواهید با خودروی شخصیتان به حافظیه بروید از دروازه قرآن به سمت حافظیه رفته و به بلوار هفت تنان وارد شوید، پس از طی کردن 500 متر به جهت راست حرکت کرده و در خیابان چهل مقام مستقیم بروید تا به چهارراه ادبیات برسید. مجموعه حافظیه در سمت راست چهارراه قرار دارد.

زمان و هزینه بازدید آرامگاه

زمان بازدید: در حدود 2 ساعت بازدید از این مکان زمان میبرد.

ارتباط با مسئول: جهت تماس با مسئول این مجموعه با این شماره میتوانید در ارتباط باشید (07132284552)

ساعات بازدید: تمامی روزها از ساعت 8 صبح تا 23:30 شب این مکان باز می باشد.

ورودی: ورودی بلیط افراد ایرانی 5،000 تومان و برای افراد خارجی 500،000 تومان در حال حاضر می باشد.