این اثر در تاریخ 11 دی 1380 با شماره ثبت 4575 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. بش قارداش در زبان ترکی به معنی پنج برادرمی باشد نام این مکان بر اساس روایتی تاریخی گذاشته شده است؛ طبق این روایت در ایام قدیم پنج برادر در بجنورد زندگی می کردند که به دلیل مخالفت با  ظلم وستم دولت تحت تعقیب ماموران قرار گرفتند و این پنج برادر با یکدیگر شهر را ترک کردند و ماموران تا این مکان آنها را تعقیب  کردند. در این مکان این پنج برادر از خداوند طلب کمک کردند  که در این زمان پنج سوراخ در کوه ایجاد شد و برادران به آن پناه برند و از سوراخ ها، آب گوارایی جاری  شد. تا پیش از خشکسالی هر پنج چشمه آب داشته و آب این چشمه ها خاصیت پزشکی از جمله درمان بیماری های تغذیه، اشکالات کبدی، صفرایی و ناراحتی های دستگاه ادراری  را داراست. همچنین این آب در شمار آب های بیکر بناته، کلسیم و سولفاته کلروره سرد به همراه سیلیس و آثار آهن قرار می گیرد.

 اسماعیل جزمی نقاش، خطاط و سنگ تراش بجنوردی درپایین کوه شعار مشهور زرتشتیان یعنی پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک را حک کرده است  و تاریخ  آن را به 1300 خورشیدی نوشته است تا  به گفته خودش در یاد ها ماندگار بشود .

این مکان دارای درختان زیبا و بسیار بلند از جلمه سرو خمره ای، زیتون تلخ، چنار، زبان گنجشک، اقاقیا، کاتالپا ،زالزالک وحشی، ارغوان، افرا، عرعر، سروشیراز، کاج، توت و زرشک می باشد. همچنین این مکان  دارای استخر آب است . در روبروی استخر اصلی بش قارداش دروازه ای به قدمت 200 سال قرار دارد که تا کنون پابر جاست.

به نظر محققان فرم ساختمان بقعه ای که این مکان دارد در ایران هیچ مشابه ای ندارد و صرفا به دست معماران همین منطقه (بجنورد) ساخته شده است .