منطقه نمونه گردشگری بند دره بیرجند یکی از مهمترین بندهای تاریخی و وسیعترین بند کوهستانی این شهر بشمار می آید که در سال 1294 هـ. ق به فرمان امیر شوکت الملک احداث گردید. قدمت این اثر تفریحی و تاریخی به اواخر عصر زندیه و اوایل عصر قاجاریه می رسد. این سد همانند شیارهای واقع در کوه، در بهترین موقعیت مکانی دره پایین روی طبقات رسوبی سطح رودخانه ساخته شده است. در ساخت بند دره از آجر، سنگ و ملات آهک و ساروج استفاده شده و نمای بیرونی آن از آجر تشکیل شده است. دیوار این بند از سطح دره دارای ارتفاع نزدیک به 15 متر طول و 35 متر عرض بوده که بین 3 تا 5 متر متغیر می باشد. برای استحکام بیشتر دیواره ی سد، پشت بند بزرگی ساخته شده و در مرکز دیواره، محفظه ای چاه مانند وجود دارد که در هر 100 سانتی متر ارتفاع به سمت بند دریچه ای جهت راه یافتن به داخل بند قرار دارد.

از این جاذبه نزدیک دیدن کنید : مجموعه آبشارهای چهارده بیرجند

این سد در 5 کیلومتری انتهای خیابان مدرس بیرجند در میان رشته کوه باقران قرار گرفته و به علت آن که آب بند از دره بالا و پایین عبور می کند به این نام شهرت یافته است.  کوهستانی بودن منطقه موجب شده که بند دره همواره مورد توجه و استقبال کوهنوردان قرار گرفته و چشمه آبی که از دل کوه می جوشد نیز توجه گردشگران و حتی مردم شهر را به خود جلب کرده است. این اثر جزو آثار به ثبت رسیده ملی ایران محسوب می شود.