بازارهای سنتی  و قدیمی ایرانی بخش جدایی ناپذیری از تاریخ هر شهر و دیاری است. اغلب این بازارها از شکل و شمایل یکسانی برخوردارند اما معماری برخی بازارها نیز متفاوت است. یکی از این بازارهای تاریخی که در مرکز استان کردستان قرار گرفته است بازار تاریخی شهر سنندج است. بازاری زیبا و بزرگ که بر خلاف اغلب بازارهای ایرانی و سنتی از الگویی خطی برخوردار نست بلکه پلان آن به شکل مستطیل است. این پلان مستطیل شکل برگرفته از طرح میدان نقش جهان اصفهان در عهد صفوی است. بازار بزرگ و سرپوشیده است و هنوز هم تمامی حجره­ها، راسته­ها و دالان های آن پر از انبوه فروشندگان و خریدارانی است که حتی از شهرها و روستاهای اطراف خود را به این بازار می رسانند.

پیشنهاد مطالعه : سوغات سنندج، سوغاتی شیرین که حتما باید امتحان کنید

ساخت این بازار در عهد شاه صفی و به هنگام حکومت سلیمان خان اردلان در سال 1046 هجری شمسی صورت گرفته است. اردلان نام طایفه ای بزرگ و یکی از حکومت های قدرتمند کردتبار در ایران بود که تا سال ها حکومت مناطق کردنشین را زیر نظر حکومت مرکزی برعهده داشت. اردلان در واقع محدوده ای خاص بر روی نقشه بود  و به مرکز کردستان آن روزها اطلاق می­شد. مرکز حکومت اردلان ها نیز شهر سنندج امروزی است که سنه دژ نامیده می­شد. بسیاری از آثار تاریخی برجای مانده در شهر سنندج یادگار حکومت اردلان ها است که یکی از آن ها بازار بزرگ سنندج است. در زمان شاه صفی و با انتخاب سلمان خان اردلان به عنوان حاکم منطقه بناهای متعددی همانند این بازار در شهر سندج ساخته شد تا به مرکز حکومتی درخور مبدل شود.

این بازار که از سنگ، خشت و آجر ساخته شده است در مرکز شهر کنونی سنندج واقع شده است. بازار به صورت مستطیل شکل ستخته شده بود و دروازه های متعددی داشت اما اکنون تنها سه دروازه باقی مانده و هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرد. سقف بازار به سان اغلب بازارهای ایرانی با طاق و تویزه هایی که بر آن تکیه داده است ساخته شده است. بر سقف بازار گنبدهای متعددی به چشم می خورد. حجره های نیز با طاق های زیبا بر سقف آراسته شده اند. در این بازار شما می­توانید انواع لباس های زیبای کردی، فرش های دستبافت و سایر صنایع دستی را به همراه مایحتاج روزانه به راحتی پیدا کنید. سال ها قبل در اوایل حکومت پهلوی، عبور خیابان انقلاب از میان بازار آن را به دو بخش آصفی و سنندجی تقسیم کرد.

چندین سرای بزرگ بازار در جریان احداث این خیابان  به طور کلی از بین رفتند. این بازار هنوز هم به عنوان نبض اقتصادی شهر سنندج می تپد و یکی از مراکز مورد علاقه گردشگران است. بازار در سال 1375 هجری شمسی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.