آتشکده بازه هور رباط سفید کهن ترین چهارتاقی ایران است که اسناد تاریخی و پژوهش های باستان شناسی در این منطقه گویای این مطلب است. این چهارتاقی در زمان اشکانیان ساخته شده است و علاوه بر اینکه کهن ترین چهارتاقی در ایران می باشد ،قدیمی ترین گنبد جهان هم هست (به گفته ی باستان شناس مشهور، آرتور پوپ) و این آتشکده اولین اثری است که در سال 1310 در خراسان رضوی به ثبت ملی رسیده و جای خود را در تاریخ و فرهنگ خراسان باز کرده است. بازه هور بنایی ارزشمند است که به تاریخ قبل از اسلام بر می گردد.

پیشنهاد مطالعه مقاله : 13 سوغات محبوب مشهد که می توانید بخرید! | لیست کامل + عکس

در مورد ماهیت این بنا گمان هایی وجود دارد که به گفته ی برخی این بنا آتشکده ای بوده است باقیمانده از دوره ساسانیان و به اعتقاد برخی دیگر بنایی بوده است که از آن برای نگهبانی ، حفاظت و کنترل از راه استفاده می شده است. دیگرانی هم هستند که بر این اعتقادند که این بنا به تنهایی نبوده است بلکه زیر مجموعه ای بوده است که در کنار یک مجموعه مسکونی در دوره ساسانی قرار داشته و قلعه ای مشرف بر آن بوده است.

شواهد گویای این موضوع است که این بنا که زیرسازی اساسی و محکمی دارد به شیوه معماره دوره ساسانی ساخته شده و یک تالار مرکزی داشته است و شامل یک ایوان در بخش شرقی بوده و در بخش شمال و جنوب دالان هایی وجود داشته است.سفالینه های که در این محدوده پیدا شده گواهی بر این موضوع است که این بنا در گذشته به طور مستمر مورد استفاده بوده است.